รายงานการสำรวจและขุดค้นทางโบราณคดีแหล่งโลหกรรม ในเขตลุ่มน้ำยมตอนบน กับการวิเคราะห์ตีความเกี่ยวกับกระบวนการผลิตโลหะสมัยสุโขทัย [Survey and Excavation Report on Metallurgical Sites in the Upper Yom River Basin, and an Initial Analysis of Metallurgical Production in the Sukhothai Period]

Theerasak, Thanusilp

Abstract

รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการศึกษาวิจัยพัฒนาการทางสังคมและวัฒนธรรมก่อนกำเนิดรัฐสุโขทัย ดำเนินงานโดยสำนักศิลปากรที่ 6 สุโขทัย โดยมีประเด็นเรื่องพัฒนาการด้านโลหกรรมเป็นคำถามสำคัญหนึ่งของงานวิจัย เนื่องจากงานศิลปกรรมสำริดในสมัยสุโขทัยเป็นหลักฐานสำคัญที่บ่งชี้ถึงนวัตกรรมขั้นสูงที่มีฝึกฝน ปฏิบัติ และถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นจนเกิดความเชี่ยวชาญ อย่างไรก็ตามการศึกษาวิจัยที่ผ่านมามีเพียงการศึกษาเชิงรูปแบบศิลปะ และคติความเชื่อของประติมากรรมสำริด ในขณะที่ความรู้ความเข้าใจในด้านโลหะวิทยา ทั้งในแง่ของแหล่งวัตถุดิบ แหล่งผลิต เทคนิคการหล่อ รวมไปถึงกลุ่มช่างผู้ผลิต ยังเป็นประเด็นที่มีการศึกษาน้อย ผลการดำเนินงานทางโบราณคดีในครั้งนี้ พบหลักฐานใหม่เพิ่มเติมทางด้านโบราณโลหกรรมในพื้นที่ลุ่มน้ำยม นำไปสู่การระบุแหล่งทรัพยากรสินแร่ เทคนิคการผลิต และวิถีชีวิตของผู้คน ซึ่งแสดงใด้เห็นว่ากลุ่มช่าง และประติมากรรมโลหะ ที่มีบทบาทสำคัญในเศรษฐกิจและสังคมตั้งแต่สมัยก่อนสุโขทัยเรื่อยมาจนถึงสมัยสุโขทัย

This report outlines part of a research project conducted by the Sixth Regional Fine Arts Office, Sukhothai Province, relating to social and cultural developments prior to the founding of the Sukhothai state. One of the main research questions concerns metallurgical developments. Bronze sculptures from the Sukhothai period are considered important as evidence for technological advancements passed from generation to generation as skills and expertise developed. However, previous research has primarily focused on the art historical or religious aspects of these bronze sculptures, whereas metallurgical aspects including sources of raw materials, production sites, casting techniques and the craftsmen themselves, have not been well studied. This archaeological study helps develop our understanding of ancient metallurgy in the Yom River basin, through the discovery of the source of ore, and allowing a greater appreciation of production techniques and the way of life of the probable craftsmen. In addition, the craftsmen and bronze sculptures appear to have played a significant role in the socio-economic arena both prior to and during the Sukhothai period.

Citation

Theerasak, T. (2023). รายงานการสำรวจและขุดค้นทางโบราณคดีแหล่งโลหกรรม ในเขตลุ่มน้ำยมตอนบน กับการวิเคราะห์ตีความเกี่ยวกับกระบวนการผลิตโลหะสมัยสุโขทัย [Survey and Excavation Report on Metallurgical Sites in the Upper Yom River Basin, and an Initial Analysis of Metallurgical Production in the Sukhothai Period]. Pratu (London), 2(Report 2), 1-23. https://doi.org/10.25501/SOAS.00039943

• Journal Article Type: Article
• Acceptance Date: Jun 2, 2020
• Publication Date: Jul 26, 2023
• Deposit Date: Jul 28, 2023
• Publicly Available Date: Jul 28, 2023
• Electronic ISSN: 2634-176X
• Peer Reviewed: Peer Reviewed
• Volume: 2
• Issue: Report 2
• Pages: 1-23
• DOI: https://doi.org/10.25501/SOAS.00039943
• Keywords: คำสำคัญ: โบราณโลหกรรม, พื้นที่ลุ่มน้ำยมตอนบน, สุโขทัย; ; Archaeometallurgy, Upper Yom River basin, Sukhothai
• Publisher URL: https://pratujournal.org/
• Additional Information: Additional Information : This is the second bilingual report (Thai-English) to be published by Pratu.